De olifanten vormen een familie uit de orde der Slurfdieren, waartoe de grootste hedendaagse landzoogdieren behoren. Grotere landzoogdieren hebben bestaan, maar zijn uitgestorven. Het woord olifant komt van het Italiaanse elefanti, dat weer uit het Arabisch werd overgenomen van El-Hanti. De Arabieren namen het woord over van de Indiërs. Het Hindi woord hanti komt van het Sanskriet hantis (hij heeft grote handen ofwel voeten): olifant.
Olifanten onderscheiden zich van andere dieren doordat ze een lange Slurf bezitten. Allereerst gebruikt de olifant zijn Slurf als een neus, er zitten in de Slurf dan ook twee neusgaten. Bijzonder is dat een olifant zo goed kan ruiken dat hij andere olifanten kan ruiken die vijf kilometer verderop rondlopen.
Daarnaast is de Slurf ook een soort tuinslang, snorkel, douchkop of gieter. Als hij wil drinken zuigt hij met zijn Slurf wel 15.5 liter water per keer omhoog, om het daarna in zijn mond te gieten. Doordat hij met zijn Slurf het water op kan zuigen uit de waterpoel, hoeft de olifant niet te bukken om te kunnen drinken. Als het tijd is om te douchen sproeit hij met zijn Slurf het water wat hij op heeft gezogen over zijn lichaam en als hij een zandbad wil nemen zuigt hij zand op met zijn Slurf en sproeit hij dit over zijn rug. Een olifant is ook dol op zwemmen en tijdens het zwemmen gebruikt hij zijn Slurf als een soort snorkel. Zijn Slurf steekt tijdens het zwemmen dan boven water uit.
Doordat de Slurf goed gespierd is kan de olifant ook met zijn Slurf dingen oppakken van de grond, bijvoorbeeld een zware boomstam, maar ook hele kleine dingen.
De olifant maakt meerdere soorten geluiden, sommige geluiden zijn zo zacht dat wij ze niet kunnen horen. Maar hij kan ook met zijn Slurf oorverdovend trompetteren. Daarnaast gebruikt de olifant zijn Slurf ook om andere olifanten aan te raken, van zachtjes knuffelen tot een flinke mep verkopen.
Olifanten leven in matriarchale groepen, bestaande uit enkele volwassen koeien met hun onvolwassen kalveren. Een mannetje wordt stier of bul, een vrouwtje koe en een jong kalf genoemd. Volwassen bullen leven voornamelijk solitair en voegen zich alleen bij de groep om met geslachtsrijpe koeien te paren. Tijdens de paartijd raakt een bul, door hormonale veranderingen, zodanig opgewonden dat hij onberekenbaar en daardoor zeer gevaarlijk wordt.
Volwassen olifanten bereiken vaak een gewicht van 3 tot 5 ton bij een schofthoogte van ongeveer 3 meter. Uitschieters zijn mogelijk; de zwaarste olifant woog ongeveer 12 ton, maar dit was niet de grootste olifant. Dit record werd behaald door een bul die meer dan 4 meter hoog was met een gewicht van ongeveer 8 ton.
Olifanten hebben in principe geen vijanden, de enige uitzondering hierop vormt de mens. Afgedwaalde kalveren en zieke olifanten vallen af en toe wel ten prooi aan roofdieren. Dit komt echter zelden voor omdat olifanten enorm krachtige dieren zijn en een aanval makkelijk kunnen weerstaan. Hierdoor gaat zelfs de leeuw de olifant liever uit de weg.